Placki ziemniaczane z sosem grzybowym - wykwintna wersja klasyka

Placki ziemniaczane to jedno z najbardziej rozpoznawalnych dań polskiej kuchni. Gdy połączymy je z aromatycznym sosem grzybowym, otrzymujemy wykwintną potrawę, która zachwyci nawet najbardziej wymagających smakoszy. To danie łączy w sobie chrupiące placki ziemniaczane z kremowym, bogatym w smaku sosem grzybowym, tworząc idealne połączenie smaków i tekstur. W tym przepisie przedstawiamy krok po kroku, jak przygotować zarówno doskonałe placki ziemniaczane, jak i aromatyczny sos grzybowy, który wyniesie to danie na wyższy poziom.

Składniki

Aby przygotować placki ziemniaczane z sosem grzybowym dla 4 osób, potrzebujesz:

Na placki ziemniaczane:

• 1 kg ziemniaków
• 1 duża cebula
• 2 jajka
• 3 łyżki mąki pszennej
• 1 łyżeczka soli
• 1/2 łyżeczki pieprzu czarnego
• około 100 ml oleju roślinnego do smażenia

Na sos grzybowy:

• 500 g grzybów leśnych (podgrzybki, prawdziwki) lub pieczarek
• 1 średnia cebula
• 2 ząbki czosnku
• 30 g masła
• 200 ml śmietany 18%
• 100 ml bulionu warzywnego lub grzybowego
• 1 łyżka mąki pszennej do zagęszczenia sosu
• 1 pęczek natki pietruszki
• 1 łyżeczka majeranku
• 1/2 łyżeczki tymianku
• sól i pieprz do smaku

Przygotowanie

Krok 1: Przygotowanie placków ziemniaczanych

1. Ziemniaki obierz, umyj i zetrzyj na tarce o drobnych oczkach lub w robocie kuchennym. Możesz też użyć maszynki do mielenia mięsa z odpowiednią nakładką.
2. Starte ziemniaki przełóż do dużej miski i odciśnij nadmiar wody. Możesz to zrobić za pomocą gazy lub czystej ściereczki kuchennej. Zachowaj odciśnięty płyn - po kilku minutach na dnie naczynia osadzi się skrobia, którą należy dodać do masy ziemniaczanej.
3. Cebulę obierz i również zetrzyj na tarce o drobnych oczkach lub posiekaj bardzo drobno. Dodaj do startych ziemniaków.
4. Dodaj jajka, mąkę, sól, pieprz oraz osadzoną skrobię z odciśniętego płynu ziemniaczanego.
5. Dokładnie wymieszaj wszystkie składniki, aby powstała jednolita masa. Konsystencja powinna być gęsta, ale płynna - jeśli masa jest zbyt rzadka, dodaj więcej mąki.

Wskazówka: Aby placki były bardziej chrupiące, możesz dodać łyżkę mąki ziemniaczanej.

Krok 2: Smażenie placków

1. Na patelni rozgrzej olej. Gdy będzie gorący, nakładaj masę ziemniaczaną łyżką, formując placki o średnicy około 10 cm i grubości około 0,5-1 cm.
2. Smaż na średnim ogniu przez około 3-4 minuty z każdej strony, aż placki będą złociste i chrupiące.
3. Usmażone placki przełóż na talerz wyłożony papierowym ręcznikiem, aby odsączyć nadmiar tłuszczu.
4. Placki trzymaj w cieple (np. w piekarniku nagrzanym do 80°C) podczas przygotowywania sosu grzybowego.

Wskazówka: Nie kładź zbyt wielu placków na patelnię jednocześnie, aby utrzymać odpowiednią temperaturę oleju. Zbyt niska temperatura spowoduje, że placki nasiąkną tłuszczem.

Krok 3: Przygotowanie sosu grzybowego

1. Grzyby dokładnie oczyść. Jeśli używasz świeżych grzybów leśnych, usuń piasek i ziemię, a następnie pokrój je w plasterki. Jeśli używasz pieczarek, umyj je szybko pod bieżącą wodą, osusz i pokrój w plasterki.
2. Cebulę obierz i pokrój w drobną kostkę.
3. Czosnek obierz i drobno posiekaj lub przeciśnij przez praskę.
4. Na patelni rozgrzej masło, dodaj cebulę i smaż, aż się zeszkli (około 3-4 minuty).
5. Dodaj czosnek i smaż jeszcze przez 1 minutę, mieszając, aby czosnek się nie przypalił.
6. Dodaj pokrojone grzyby i smaż na średnim ogniu, mieszając od czasu do czasu, aż grzyby zmiękną i odparuje z nich woda (około 10-15 minut).
7. Posyp grzyby łyżką mąki, dokładnie wymieszaj i smaż jeszcze przez 1-2 minuty.
8. Wlej bulion, dodaj majeranek i tymianek, wymieszaj i gotuj na małym ogniu przez 5 minut.
9. Dodaj śmietanę, wymieszaj i gotuj na małym ogniu przez kolejne 3-5 minut, aż sos zgęstnieje.
10. Dopraw solą i pieprzem do smaku.
11. Na koniec dodaj posiekaną natkę pietruszki, wymieszaj i zdejmij z ognia.

Wskazówka: Jeśli lubisz bardziej kremowy sos, możesz zwiększyć ilość śmietany. Jeśli wolisz gęstszy sos, możesz dodać więcej mąki lub gotować dłużej, aby odparować więcej płynu.

Krok 4: Podawanie

1. Na talerzu ułóż 2-3 placki ziemniaczane.
2. Polej obficie gorącym sosem grzybowym.
3. Udekoruj świeżą natką pietruszki.

Wskazówka: Placki ziemniaczane najlepiej smakują prosto z patelni, gdy są jeszcze ciepłe i chrupiące. Podawaj je natychmiast po polaniu sosem.

Podawanie

Placki ziemniaczane z sosem grzybowym można podawać na kilka sposobów:

Jako danie główne

• Z dodatkiem surówki z kiszonej kapusty lub ogórków kiszonych
• Z sałatką z mieszanych liści z prostym vinaigrette
• Z dodatkiem kwaśnej śmietany

Jako wykwintny dodatek

• Do pieczonych lub grillowanych mięs
• Do dań z dziczyzny
• Jako element większego menu degustacyjnego

Wskazówka: To danie doskonale komponuje się z czerwonym winem, szczególnie z półwytrawnym lub wytrawnym, które przełamie kremowość sosu.

Przechowywanie

Placki ziemniaczane z sosem grzybowym najlepiej smakują świeżo przygotowane, ale jeśli zostały, możesz je przechować:

1. Placki ziemniaczane: Przechowuj w lodówce do 2-3 dni. Przed podaniem podgrzej w piekarniku w temperaturze 180°C przez około 10 minut, aby odzyskały chrupkość. Nie zaleca się podgrzewania w mikrofalówce, gdyż placki staną się miękkie.
2. Sos grzybowy: Przechowuj w szczelnie zamkniętym pojemniku w lodówce do 3-4 dni. Przed podaniem podgrzej na małym ogniu, mieszając, aby uniknąć przypalenia. Jeśli sos zgęstnieje, możesz dodać odrobinę bulionu lub mleka.

Wskazówka: Placki i sos najlepiej przechowywać oddzielnie i łączyć dopiero przed podaniem.

Warianty przepisu

Podstawowy przepis na placki ziemniaczane z sosem grzybowym można modyfikować na wiele sposobów:

Placki ziemniaczane z dodatkami

• Dodaj do masy ziemniaczanej 100 g startego żółtego sera, aby uzyskać bardziej kremowe placki.
• Dodaj 2 łyżki posiekanego szczypiorku lub koperku, aby wzbogacić smak.
• Dodaj 1 łyżeczkę kuminu lub kminku, aby nadać plackom orientalny charakter.

Sos grzybowy w różnych wariantach

• Dodaj 50 ml białego wina do sosu podczas gotowania, aby nadać mu bardziej wyrafinowany smak.
• Zamiast śmietany użyj mleka kokosowego, aby uzyskać egzotyczną wersję sosu.
• Dodaj 1 łyżeczkę sosu sojowego i odrobinę startego imbiru, aby uzyskać azjatycki twist.

Wersja wegetariańska i wegańska

• Zamiast jajek użyj 2 łyżek siemienia lnianego zmielonego i namoczonego w 6 łyżkach wody.
• Zamiast śmietany użyj mleka roślinnego z dodatkiem 1 łyżki mąki ziemniaczanej jako zagęstnika.

Wartości odżywcze

Porcja placków ziemniaczanych z sosem grzybowym (około 3 placki z sosem) zawiera:

• Kalorie: około 450-500 kcal
• Białko: 10-12 g
• Węglowodany: 45-50 g
• Tłuszcze: 25-30 g
• Błonnik: 4-5 g

Wskazówka: Wartości odżywcze mogą się różnić w zależności od dokładnych proporcji składników i sposobu przygotowania. Aby zmniejszyć kaloryczność dania, możesz piec placki w piekarniku zamiast smażyć je na oleju, a w sosie użyć jogurtu greckiego zamiast śmietany.

Porady dla początkujących

• Dokładne odciśnięcie wody z tartych ziemniaków jest kluczowe dla uzyskania chrupiących placków.
• Zachowanie skrobi osadzonej na dnie naczynia z odciśniętą wodą i dodanie jej do masy ziemniaczanej pomoże w związaniu placków.
• Temperatura oleju jest bardzo ważna - zbyt zimny olej sprawi, że placki nasiąkną tłuszczem, zbyt gorący - że przypalą się z zewnątrz, pozostając surowymi w środku.
• Przy przygotowywaniu sosu grzybowego, dokładne podsmażenie grzybów i odparowanie z nich wody jest kluczowe dla intensywnego smaku.
• Jeśli używasz suszonych grzybów leśnych, namocz je wcześniej w ciepłej wodzie przez co najmniej 30 minut, a wodę z moczenia możesz użyć jako część bulionu do sosu.
• Placki podawaj natychmiast po usmażeniu i polaniu sosem, aby zachowały chrupkość.

Ciekawostki o plackach ziemniaczanych

• Placki ziemniaczane mają swoje odpowiedniki w wielu kuchniach europejskich: żydowskie latkes, szwajcarskie rösti, niemieckie Kartoffelpuffer czy białoruskie draniki.
• W różnych regionach Polski placki ziemniaczane znane są pod różnymi nazwami: na Śląsku jako “strychy”, na Podhalu jako “moskole”, a na Podlasiu jako “blinki”.
• Tradycyjnie placki ziemniaczane były daniem biedoty, które pozwalało na ekonomiczne wykorzystanie ziemniaków - podstawowego składnika w wielu gospodarstwach domowych.
• W kuchni żydowskiej placki ziemniaczane (latkes) są tradycyjnym daniem na święto Chanuka, symbolizującym cud oliwy, która paliła się przez osiem dni.
• Sos grzybowy jest jednym z najbardziej charakterystycznych sosów polskiej kuchni, często przygotowywany na Wigilię z grzybów leśnych.

Podsumowanie

Placki ziemniaczane z sosem grzybowym to doskonałe połączenie prostoty i wykwintności. Chrupiące, aromatyczne placki w połączeniu z kremowym, bogatym w smak sosem grzybowym tworzą danie, które zadowoli nawet najbardziej wymagających smakoszy. To klasyczne danie polskiej kuchni można podawać zarówno na co dzień, jak i na specjalne okazje. Dzięki możliwości modyfikacji przepisu, możesz dostosować je do swoich preferencji smakowych i dietetycznych.

Smacznego!