Zupa ziemniaczana - rozgrzewający krem z ziemniaków

Zupa ziemniaczana to klasyczne, rozgrzewające danie, które idealnie sprawdza się w chłodne dni. Kremowa konsystencja i bogaty smak sprawiają, że jest to jedna z ulubionych zup w polskiej kuchni. Przygotowanie zupy ziemniaczanej jest proste, a jej podstawowe składniki znajdziesz w każdej kuchni. W tym przepisie przedstawiamy wersję kremową, ale podajemy również warianty, które pozwolą Ci dostosować zupę do własnych preferencji. Niezależnie od wybranej wersji, zupa ziemniaczana to doskonały pomysł na sycący obiad, który rozgrzeje i nasyci całą rodzinę.

Składniki

Aby przygotować zupę ziemniaczaną dla 6 osób, potrzebujesz:

• 1 kg ziemniaków (najlepiej typu mączystego)
• 1 duży por (biała i jasnozielona część)
• 1 duża cebula
• 3 ząbki czosnku
• 50 g masła
• 1,5 litra bulionu warzywnego (można użyć również bulionu drobiowego lub mięsnego)
• 200 ml śmietany 30%
• 1-2 łyżeczki soli (do smaku)
• 1/2 łyżeczki białego pieprzu
• 1/4 łyżeczki gałki muszkatołowej
• 2 liście laurowe
• 3 ziarna ziela angielskiego
• 1 pęczek natki pietruszki
• 1 pęczek szczypiorku
• opcjonalnie: 100 g wędzonego boczku
• opcjonalnie: 100 g grzanek

Przygotowanie

Krok 1: Przygotowanie składników

1. Ziemniaki obierz, umyj i pokrój w kostkę o boku około 2 cm.
2. Pora dokładnie umyj (zwracając szczególną uwagę na piasek, który często się w nim gromadzi), a następnie pokrój w cienkie plasterki.
3. Cebulę obierz i pokrój w drobną kostkę.
4. Czosnek obierz i drobno posiekaj lub przeciśnij przez praskę.
5. Natkę pietruszki i szczypiorek umyj, osusz i drobno posiekaj.
6. Jeśli używasz boczku, pokrój go w drobną kostkę.

Wskazówka: Wybieraj ziemniaki typu mączystego, które po ugotowaniu łatwo się rozpadają, co pomoże uzyskać kremową konsystencję zupy.

Krok 2: Podsmażanie warzyw

1. W dużym garnku rozgrzej masło na średnim ogniu.
2. Jeśli używasz boczku, dodaj go do garnka i smaż, aż się zarumieni i wytopi się z niego tłuszcz (około 3-4 minuty).
3. Dodaj pokrojoną cebulę i smaż, aż się zeszkli (około 3-4 minuty).
4. Dodaj pokrojonego pora i smaż przez kolejne 2-3 minuty, mieszając od czasu do czasu.
5. Dodaj czosnek i smaż jeszcze przez 1 minutę, mieszając, aby czosnek się nie przypalił.

Wskazówka: Podsmażanie warzyw przed dodaniem płynu wydobywa z nich więcej smaku i aromatu.

Krok 3: Gotowanie zupy

1. Do podsmażonych warzyw dodaj pokrojone ziemniaki, liście laurowe i ziele angielskie.
2. Wlej bulion, tak aby przykrył wszystkie składniki.
3. Doprowadź do wrzenia, a następnie zmniejsz ogień i gotuj pod przykryciem przez około 20 minut, aż ziemniaki będą miękkie (można je łatwo przekłuć widelcem).
4. Wyjmij liście laurowe i ziele angielskie.

Wskazówka: Jeśli wolisz zupę o rzadszej konsystencji, możesz dodać więcej bulionu.

Krok 4: Miksowanie zupy

1. Gdy ziemniaki są miękkie, zdejmij garnek z ognia.
2. Za pomocą blendera ręcznego zmiksuj zupę na gładki krem. Jeśli używasz blendera stojącego, przelej zupę partiami do jego pojemnika, zmiksuj i przelej z powrotem do garnka.
3. Jeśli zupa jest zbyt gęsta, dodaj więcej bulionu lub gorącej wody, aby uzyskać pożądaną konsystencję.

Wskazówka: Jeśli wolisz zupę z kawałkami ziemniaków, możesz odłożyć część ugotowanych ziemniaków przed miksowaniem, a następnie dodać je z powrotem do zupy.

Krok 5: Doprawianie i finalizacja

1. Wlej śmietanę do zupy, mieszając, aby się równomiernie rozprowadzić.
2. Dopraw solą, białym pieprzem i gałką muszkatołową do smaku.
3. Podgrzej zupę na małym ogniu, ale nie doprowadzaj do wrzenia (aby śmietana się nie zwarzyła).
4. Spróbuj i w razie potrzeby dopraw dodatkowo.

Wskazówka: Aby uniknąć zwarzenia śmietany, możesz najpierw wymieszać ją w misce z kilkoma łyżkami gorącej zupy, a dopiero potem dodać do całości.

Krok 6: Serwowanie

1. Rozlej gorącą zupę do misek.
2. Posyp posiekaną natką pietruszki i szczypiorkiem.
3. Jeśli używasz, dodaj grzanki na wierzch.

Wskazówka: Zupa ziemniaczana najlepiej smakuje prosto z garnka, gdy jest jeszcze gorąca.

Podawanie

Zupę ziemniaczaną można podawać na wiele sposobów:

Klasyczne dodatki

• Z grzankami z białego pieczywa
• Z kleksem kwaśnej śmietany
• Z posiekanym szczypiorkiem i natką pietruszki
• Z prażonym boczkiem na wierzchu

Kreatywne warianty

• Z groszkiem ptysiowym
• Z tartym serem (np. cheddar, gruyère)
• Z prażonymi pestkami dyni lub słonecznika
• Z oliwą truflową (dla bardziej wykwintnej wersji)

Wskazówka: Zupa ziemniaczana doskonale komponuje się z chrupiącym, świeżym pieczywem, które można maczać w kremowej zupie.

Przechowywanie

Zupę ziemniaczaną można przechowywać:

1. W lodówce: W szczelnie zamkniętym pojemniku do 3-4 dni. Przed podaniem podgrzej na małym ogniu, mieszając, aby uniknąć przypalenia. Możesz dodać odrobinę bulionu lub mleka, jeśli zupa zgęstnieje.
2. W zamrażarce: Możesz zamrozić porcje zupy (najlepiej bez śmietany) w szczelnych pojemnikach do 3 miesięcy. Przed podaniem rozmroź w lodówce, a następnie podgrzej na małym ogniu, dodając śmietanę na końcu.

Wskazówka: Jeśli planujesz zamrozić zupę, najlepiej zrobić to przed dodaniem śmietany, a dodać ją dopiero po rozmrożeniu i podgrzaniu.

Warianty przepisu

Podstawowy przepis na zupę ziemniaczaną można modyfikować na wiele sposobów:

Zupa ziemniaczana z serem

Dodaj 100-150 g startego sera (cheddar, gruyère, parmezan) do gorącej zupy i mieszaj, aż ser się rozpuści, nadając zupie kremową, bogatą konsystencję.

Zupa ziemniaczana z warzywami

Dodaj inne warzywa, takie jak:

• Marchew
• Seler
• Pietruszka
• Brokuł

Warzywa pokrój w kostkę i dodaj razem z ziemniakami.

Zupa ziemniaczana z grzybami

Dodaj 200-300 g podsmażonych grzybów (pieczarki, podgrzybki, borowiki) przed miksowaniem lub jako dodatek do gotowej zupy.

Zupa ziemniaczana z dodatkiem mięsa

Dodaj podsmażone kawałki kurczaka, indyka lub wędzonej kiełbasy dla bardziej sycącej wersji.

Wartości odżywcze

Porcja zupy ziemniaczanej (około 300 ml) zawiera:

• Kalorie: około 250-300 kcal
• Białko: 5-7 g
• Węglowodany: 30-35 g
• Tłuszcze: 15-18 g
• Błonnik: 3-4 g

Wskazówka: Wartości odżywcze mogą się różnić w zależności od dokładnych proporcji składników i dodatków. Aby zmniejszyć kaloryczność, możesz użyć śmietany o niższej zawartości tłuszczu lub zastąpić ją jogurtem naturalnym.

Porady dla początkujących

• Wybieraj ziemniaki typu mączystego, które po ugotowaniu łatwo się rozpadają, co jest kluczowe dla uzyskania kremowej konsystencji.
• Dokładnie umyj pora, gdyż często gromadzi się w nim piasek, który może popsuć wrażenia smakowe.
• Jeśli nie masz blendera, możesz przetrzeć ugotowane ziemniaki przez sito lub użyć tłuczka do ziemniaków.
• Aby uniknąć zwarzenia śmietany, zawsze dodawaj ją do lekko przestudzonej zupy lub najpierw wymieszaj z kilkoma łyżkami zupy w osobnej misce.
• Gałka muszkatołowa doskonale podkreśla smak ziemniaków - nie pomijaj jej, ale używaj oszczędnie, gdyż ma intensywny aromat.
• Jeśli zupa jest zbyt gęsta, dodaj więcej bulionu lub mleka; jeśli zbyt rzadka, możesz zagęścić ją dodając więcej ugotowanych i zmiksowanych ziemniaków.

Ciekawostki o zupie ziemniaczanej

• Zupa ziemniaczana, znana również jako krem ziemniaczany, ma swoje odpowiedniki w wielu kuchniach europejskich, np. francuska “potage parmentier”, niemiecka “kartoffelsuppe” czy angielska “potato soup”.
• W różnych regionach Polski można spotkać różne warianty tej zupy, np. na Podhalu często dodaje się do niej wędzoną słoninę i oscypek.
• Zupa ziemniaczana była tradycyjnie daniem biedoty, które z czasem zyskało popularność we wszystkich warstwach społecznych dzięki swojemu bogatemu smakowi i sycącym właściwościom.
• W kuchni francuskiej zupa ziemniaczana z dodatkiem pora nazywana jest “vichyssoise” i często podawana jest na zimno.
• Ziemniaki trafiły do Europy dopiero w XVI wieku z Ameryki Południowej, więc zupa ziemniaczana jest stosunkowo młodym daniem w europejskiej tradycji kulinarnej.

Podsumowanie

Zupa ziemniaczana to doskonały przykład na to, jak z prostych, łatwo dostępnych składników można przygotować wyjątkowo smaczne i sycące danie. Jej kremowa konsystencja i bogaty smak sprawiają, że jest idealnym wyborem na chłodne dni, gdy potrzebujemy czegoś rozgrzewającego i pożywnego. Dzięki możliwości modyfikacji podstawowego przepisu, możesz dostosować zupę do swoich preferencji i eksperymentować z różnymi dodatkami. Niezależnie od wybranego wariantu, zupa ziemniaczana z pewnością zadowoli podniebienia całej rodziny i stanie się częstym gościem na Twoim stole.

Smacznego!